Περί της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Απομαγνητοφώνηση από την ομιλία του Ιερομονάχου Σάββα του Αγιορείτου «Περί της Μεταμορφώσεως του Κυρίου» 06.08.2013 (Σύναξη στο Αρχονταρίκι)

 

Περί της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

06.08.2023

 

   Θα μου επιτρέψετε να πούμε δύο λόγια για την σημερινή εορτή, η οποία είναι πάρα πολύ μεγάλη, Δεσποτική εορτή, και δείχνει «την των πρωτόν εναλλαγήν», την αλλαγή που θα υποστούμε και εμείς οι βροτοί, οι θνητοί δηλαδή εν τη Δευτέρα και φρικτή Παρουσία. Όταν θα ‘ρθει ο Κύριος κατά την Δευτέρα Παρουσία. Δηλαδή αυτή η αλλαγή που είδαν οι Απόστολοι πάνω στο Όρος Θαβώρ στο Χριστό μας, δεν ήταν η αλλαγή του Χριστού, ο Χριστός είναι πάντα ο ίδιος αναλλοίωτος, ήταν αλλαγή δική τους, αυτοί μπόρεσαν να δούνε την πραγματικότητα. Να δούνε δηλαδή την Θεότητα του Χριστού. Μέχρι τότε βλέπανε μόνο την ανθρωπότητα, την ανθρώπινη φύση. Μπόρεσαν να δούνε λίγο και την δόξα, την άκτιστη δόξα, το άκτιστο φως δηλαδή, το οποίο πάντα περιβάλλει τον Θεό, είναι ο ίδιος ο Θεός το άκτιστο φως. «Ο περιβαλλόμενος το φως ως ιμάτιον», λέει η Αγία μας Εκκλησία για τον Θεό, ότι ο Θεός είναι φως και περιβάλλεται από φως και όλος η ενέργεια Του είναι Φως. Και αυτό μπόρεσαν να δούνε οι Απόστολοι, οι οποίοι άλλαξαν μεταμορφώθηκαν. Και όταν επομένως λέμε για μεταμόρφωση του Σωτήρος ο νους δεν πρέπει να πηγαίνει ότι ο Χριστός άλλαξε εκείνη την ώρα πάνω στο όρος αλλά εμείς μπορέσαμε να δούμε αφού εμείς αλλάξαμε μπορέσαμε να δούμε ποιος είναι ο Χριστός. Στην πραγματικότητα, όσο μπορούσαμε βέβαια, όχι όπως είναι ο Θεός δεν μπορούμε να τον δούμε, αλλά ένα τόσο λίγο όσο μπορούσαμε να δούμε μας το αποκάλυψε ο Χριστός μας λίγο πριν από το πάθος, σαράντα ημέρες πριν από το πάθος, που το γιορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, γιορτάζουμε την Μεταμόρφωση. Και το έκανε σκόπιμα η Αγία μας Εκκλησία να το γιορτάζουμε σήμερα ακριβώς γιατί και η Μεταμόρφωση έγινε λίγο πριν από την Σταύρωση του Χριστού μας. Και ο σκοπός ήτανε να μπούνε λίγο στο νόημα οι τρεις εκλεκτοί Απόστολοι, το ποιος είναι ο Χριστός. Γιατί λίγο πριν τους είχε κάνει αυτή την ερώτηση: «Τι λέτε εσείς για μένα; Τι πιστεύετε για μένα; Ποιος είμαι εγώ;». Και του είπε τότε ο Πέτρος, ότι εσύ είσαι ο Υιός του Θεού. Δεν είχαν δηλαδή και Απόστολοι ακόμα στερεωθεί πολύ σ’ αυτή την πίστη και ο Χριστός μας με αυτή την αποκάλυψη που τους έκανε του ακτίστου φωτός, της άκτιστης Θεότητάς Του, ήθελε να το στηρίξει στη δοκιμασία που θα περνούσανε εντός ολίγου. Την δοκιμασία της Πίστεως όταν θα Τον έβλεπαν να σταυρώνετε σαν ένας κακούργος, να ξεφτιλίζεται και ανθρωπίνως να αποτυγχάνει, ανθρωπίνως να καταστρέφετε, ανθρωπίνος το έργο του να διαλύετε και να ματαιώνετε και να φαίνεται ότι είναι ένας ηττημένος, ένας νικημένος, ένας εξαθλιωμένος, σταυρωμένος υποτίθεται σωτήρας. Γιατί και οι Απόστολοι ακόμα είχανε στο νου τους αυτές τις αντιλήψεις που είχε όλος ο Ισραήλ, ότι θα ‘ρθει ένας σωτήρας, ο οποίος θα μας λυτρώσει από τους Ρωμαίους, θα μας βοηθήσει να κυριαρχήσουμε στον κόσμο όλο. Θα είναι ένας επίγειος κυβερνήτης, ένα επίγειος άρχοντας, ένας επίγειος εξουσιαστείς που θα μας βοηθήσει και εμάς να κυριαρχήσουμε παγκόσμια και να αποκαταστήσουμε την δόξα που είχαμε στα χρόνια του Δαβίδ, χίλια χρόνια προ Χριστού, όπου είχε εξαπλωθεί πάρα πολύ το Ισραήλ τότε.

  Για να αλλάξει λοιπόν τις αντιλήψεις τους αυτές, ο Χριστός μας και για να τους τονώσει την πίστη ότι είναι πραγματικά ο Θεός τους δείχνει το Άκτιστο Φως. Και βλέπετε αν προσέξατε τον απόστολο σήμερα, είναι από τον Απόστολο Πέτρο, είναι από την Καθολική επιστολή του Αποστόλου Πέτρου, όπου λέει εκεί ο Απόστολος Πέτρος την εμπειρία του, γράφει ο ίδιος την εμπειρία του, που είχε πάνω στο όρος Θαβώρ και λέει: «Εμείς, λέει, δεν ακολουθήσαμε σε σοφισμένους μύθους αλλά γίναμε επόπτες της εκείνου Μεγαλειότητος. Είδαμε επομένως δεν πιστέψαμε απλώς κάποια μυθώδη πράγματα για τον Χριστό, τον είδαμε ότι είναι ο Θεός και σας το λέμε με αυτή την βεβαιότητα που δίνει η εμπειρία, άλλο το να ακούσεις και άλλο το να το δεις. Εμείς είδαμε «επόπτες εγεννήθημεν της εκείνου Μεγαλειότητος», γίναμε θεωρεί, είδαμε με τα μάτια μας ποιος είναι ο Χριστός. Και αυτή η μαρτυρία έχει μεγάλη αξία βέβαια για την Εκκλησία μας, γιατί όταν ένας βλέπει όλοι βλέπουμε στην Εκκλησία. Γιατί είμαστε όλοι ένα Σώμα, ένας άνθρωπος. Και μη θέλουμε ο Θεός να αποκαλυφθεί στον καθένα μας, εφόσον ένας βλέπει όλη η Εκκλησία το είδε. Έτσι στα μάτια λοιπόν του Αποστόλου Πέτρου όλοι είδαμε με τα μάτια του Αποστόλου Πέτρου και του Αποστόλου Ιωάννου και του Αποστόλου Ιακώβου, είδαμε και βλέπουμε και σήμερα και πάντα θα βλέπουμε το άκτιστο Φως του Χριστού μας.

  Και κάνει εντύπωση πως ο Χριστός μας δεν πήρε όλους αλλά πήρε μόνο τους τρεις στο Όρος Θαβώρ και αυτό γιατί ήταν οι κορυφαίοι, ήταν οι πιο άξιοι, οι πιο καθαροί, οι πιο επιμελείς, οι πιο υπάκουοι, οι πιο ταπεινοί, οι πιο προσευχόμενοι από τους δώδεκα. Ήτανε οι πιο προοδευμένοι πνευματικά για αυτό τους διαλέγει ως άξιους να μπορέσουν να έχουν αυτή την εμπειρία του ακτίστου φωτός που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια εμπειρία θέωσης και ο Θεός την δίνει όταν ο άνθρωπος έχει μια μεγάλη καθαρότητα στην ψυχή του. Αυτοί οι τρεις λοιπόν είχαν αυτή την καθαρότητα, αυτές τις προϋποθέσεις, οι άλλοι φαίνεται ότι δεν την είχαν ακόμα για αυτό και μένουν κάτω, δεν ανέβηκαν στο όρος μαζί με τον Χριστό. Αυτοί οι τρεις ανεβαίνουν και προσεύχονται και ο Χριστός μας προσεύχεται και στην ώρα της προσευχής γίνετε η Μεταμόρφωση, γίνετε η αλλαγή των αισθητηρίων των Αποστόλων ώστε να μπορούν να δουν ποιος είναι ο Χριστός. Αλλάζουν τα μάτια τους, ανοίγουν τα μάτια της ψυχής και μπορούν και βλέπουν το άκτιστο Φως. Ουσιαστικά αυτοί μεταμορφώνονται δηλαδή και βλέπουν την άκτιστη δόξα του Θεού και θαμπώνονται και πέφτουν κάτω. Και αυτή η αποκάλυψη, αυτή η εφανέρωση έχει πάλι να ξέρετε στάδια. Λέει στην συνέχεια το κείμενο ότι «ιδού νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς» από μια είναι Φως και από την άλλη σκιάζει, μα το φως δεν σκιάζει. Ναι όταν το φως είναι πάρα πολύ σε τυφλώνει και για αυτό φαίνεται σαν σκοτάδι, σαν σκιά. Για αυτό και βλέπετε στην αγιογραφία όταν εικονίζουμε το Χριστό «εν δόξη», με την δόξα του δηλαδή να περιβάλετε από το Άκτιστο Φως, θα δείτε αυτή η δόξα που είναι γύρω γύρω από το σώμα του Χριστού ξεκινάει από φωτεινό γαλάζιο χρώμα και σιγά σιγά πιο σκοτεινό και όταν είναι δίπλα στο σώμα Του είναι τελείως μαύρο. Θέλει να δείξει εκεί ακριβώς αυτές τις διαβαθμίσεις του φωτός και της Αποκάλυψης του Θεού και το πάρα πολύ φως έρχεται λοιπόν όταν έρχεται η Νεφέλη αυτή τους σκιάζει, αυτοί πέφτουνε κάτω και ακούγετε μέσα από την Νεφέλη η φωνή του Πατρός, εκεί θα λέγαμε είναι το μέγιστο της Αποκάλυψης, η μέγιστη θεωρεία, ο μέγιστος βαθμός μετοχής στην άκτιστη δόξα του Θεού, η μέγιστη, ας πούμε, βαθμίδα της Θέωσης που μπορούσαν να αντέξουν και πέφτουν κάτω γιατί δεν θα άντεχαν περισσότερο. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει τον Θεό για αυτό και ο Θεός δεν μας φανερώνετε, δεν αντέχουμε να δούμε τον Θεό, πρέπει εκείνος να μας ενισχύσει ώστε να αντέξουμε να δούμε τον Θεό. Ο Θεός είναι «πυρ καταναλίσκον και ουδείς όψετε το πρόσωπον του Θεού και ζήσετε», δεν αντέχουμε. Βλέπετε στην Παλαιά Διαθήκη, ας πούμε, στο όρος Χωρήβ, ήταν ο Μωϋσής, ήταν ο λαός και φανέρωσε λίγο ο Θεός την παρουσία Του με βροντές, με αστραπές και ο λαός τρόμαξε και δεν πλησίαζε καν στο όρος στο Χωρήβ και λένε στον Μωϋσή εσύ θα πας, εμείς δεν μπορούμε να πλησιάσουμε στο όρος και ανέβηκε ο Μωϋσής γιατί είχε τις προϋποθέσεις να δει τον Θεό, να δει το Άκτιστο Φως, έμεινε σαράντα ημέρες και όταν κατέβηκε ήταν λουσμένος με αυτό το Φως το οποίο πάλι δεν μπορούσαν να αντικρύσουν, ούτε αυτή την ανταύγεια, την αντανάκλαση θα λέγαμε στο πρόσωπο του Μωϋσή δεν μπορούσανε να δούνε και αναγκάστηκε ο Μωϋσής να σκεπάσει το πρόσωπο του με μια πετσέτα. Πόσο φοβερός λοιπόν είναι ο Θεός και η θέα του Θεού. Και ακούγετε η φωνή του Πατρός η οποία του λέει, κάτι πολύ διδακτικό και για μας, τους φανερώνει ποιος είναι ο Χριστός. Η μαρτυρία είναι από τον Πατέρα, βλέπετε δεν αυτοσυστήνεται ο Χριστός μας είναι πολύ ταπεινός. Ο Πατέρας αποκαλύπτει τον Υιό, τον αποκαλύπτει και τους λέει «αυτός είναι ο Υιός μου, ο αγαπητός, αυτού ακούεται». Το «αυτού ακούετε» έχει τεράστια σημασία, είναι η υπακοή που πρέπει να κάνουμε στο Χριστό ώστε να φτάσουμε και εμείς στην Μεταμόρφωση, να φτάσουμε και εμείς στην Θέωση, να φτάσουμε και εμείς στη θέα του προσώπου Αυτού, στη θέα της δόξας. Αυτό που ευχόμαστε συνεχώς στην Εκκλησία μας, να δούμε το «φως το απρόσιτον». Και τώρα στην Θεία Λειτουργία που το λέμε «είδομεν το φως το αληθινόν» αυτό εννοούμε, ότι είδαμε το φως της Μεταμορφώσεως. Το είδαμε; Ο καθένας ξέρει πόσο το βλέπει και αν το βλέπει. Γιατί; Εξαρτάτε από το πόσο υπακούει, αν ακούς θα το δεις. Αυτοί οι τρεις ήταν υπάκουοι, για αυτό αξιώθηκαν και είδαν το Φως. Οι άλλοι (οι Απόστολοι δηλαδή) δεν ήταν ακόμη έτοιμοι και ίσως λέει ο Ιερός Χρυσόστομος τους έπιασε λίγο ζήλια και λίγο ο φθόνος γιατί ο Χριστός να τραβήξει αυτούς μόνο, να πάρει αυτούς μόνο μαζί και όχι τους άλλους. Για αυτό και μετά απέτυχαν στο να θεραπεύσουμε εκείνο το παιδί το δαιμονισμένο που πήγε ο πατέρας και τους είπε και αυτοί δεν μπόρεσαν να βγάλουν το δαιμόνιο, γιατί για να βγάλεις το δαιμόνιο πρέπει να είσαι πρώτα και συ καθαρός από τα δαιμόνια, από τα πάθη, από τις ζήλιες και τους φθόνους και όλα αυτά. Ήταν λοιπόν ακόμα ατελείς και αυτοί, η τελειότητα ήρθε, η κάθαρση η τελεία ήρθε στην Πεντηκοστή για όλους τους Αποστόλους.

  Έτσι αυτές τις σκέψεις ήθελα να σας πω, με αφορμή το γεγονός, πάρα πολλά μπορούμε να πούμε, αλλά ας κρατήσουμε αυτό το τελευταίο, αυτό ακούετε. Να ακούμε το Χριστό, οπότε θα αξιωθούμε και εμείς να δούμε τον Χριστό ως Φως. Φως ο Πατήρ, Φως ο Υιός, Φως και το Πνεύμα το Άγιο λένε τα λόγια της Εκκλησίας μας, ο Θεός είναι Φως. Και το βλέπει κανείς στην ζωή των ανθρώπων και στο πρόσωπο των ανθρώπων του Θεού που είναι φωτεινοί, είναι χαρούμενοι, είναι ειρηνικοί. Και από την άλλη βλέπει και το αντίθετο, το σκοτάδι, στους ανθρώπους που δεν υπακούν στο Χριστό και είναι σκυθρωποί, είναι σκοτεινοί, είναι μαύροι, είναι αγχωμένοι, είναι ταραγμένοι, αυτό ακριβώς είναι ότι δεν έχουνε έτσι αυτή τη θέα του Ακτίστου Φωτός. Και αυτή την εναλλαγή που είδανε οι Απόστολοι στο Χριστό μας, αυτή θα την ζήσουμε όλοι, γιατί λέει ο Απόστολος ότι «θα αρπαχθούμε εν νεφέλες εις απάντηση του Κυρίου εις αέρα» όταν θα ‘ρθει ο Χριστός μας στην Δευτέρα Παρουσία. Οι δίκαιοι θα αρπαχθούν εν νεφέλες, αυτές οι νεφέλες είναι αυτό ακριβώς αυτή η Νεφέλη που φανερώθηκε στην Μεταμόρφωση, είναι το Φως του Θεού δηλαδή. Δεν είναι σύννεφα με υδρατμούς, είναι το Άκτιστο Φως του Θεού που θα έρθει και θα αρπάξει και μας και θα μας ανεβάσει στο Χριστό ώστε να Τον συναντήσουμε στον αέρα, όπως λέει ο Απόστολος. Αυτοί που δεν είναι άξιοι θα μείνουν στην γη και εκεί θα κριθούνε. Ενώ οι δίκαιοι δεν θα κριθούνε γιατί ήδη «κέκριται», ήδη είναι κεκριμένοι, ήδη έχουν κριθεί δηλαδή και έχουν περάσει τις εξετάσεις γιατί; Γιατί υπάκουσαν στο θέλημα του Θεού, αγάπησαν τον Χριστό. Και αγαπώ τον Χριστώ αυτό σημαίνει: ΥΠΑΚΟΥΩ, κάνω τις εντολές Του.

  Έτσι, αυτά είναι μερικά από τα νοήματα της εορτής, πάρα πολλά είναι τα νοήματα τα Άγια, αλλά ας προσπαθούμε και εμείς να μοιάσουμε σαν τους Αγίους Αποστόλους, στην επιμέλεια τους, στην προσευχή τους, στην αρετή τους, για να είμαστε και μεις άξιοι να βλέπουμε συνεχώς το Φως του Θεού μέσα στο οποίο ζώμεν και κινούμεθα, μέσα στο Φως του Θεού κινούμαστε αλλά δεν το βλέπουμε γιατί ακόμα δεν έχουμε αυτή την καθαρότητα που χρειάζεται. Όμως ο Θεός είναι πανταχού παρόν, πως; Διαμέσου αυτού του Ακτίστου Φωτός. Και όπως έλεγε ένας σύγχρονος γέροντας Άγιος, ο πατήρ Σωφρόνιος, «το πρώτο Άκτιστο Φως που βλέπει ο άνθρωπος, ο χριστιανός, είναι η μετάνοια, το πρώτο φως. Και το έχω δει πολλές φορές στους ανθρώπους που έρχονται και εξομολογούνται και ενώ μπαίνουν μαύροι και σκοτεινοί και καταθλιμένοι, αφού κάνουν την εξομολόγηση τους έτσι σωστά και καθαρά μετά φεύγουν φωτεινοί και χαρούμενοι και χαμογελαστοί. Και λες μα τι έγινε, μεταμόρφωση. Πράγματι Μεταμόρφωση. Αυτή είναι η πρώτη Μεταμόρφωση. Και αυτή μπορούμε να την ζούμε συνεχώς μέσα στην Εκκλησία μας και να πηγαίνουμε από δόξης εις δόξαν, όπως ωραία λένε τα κείμενα των Αγίων μας και αυτή η Μεταμόρφωση και η άνοδος από δόξης εις δόξαν θα συνεχίζετε εις τον αιώνα τον άπαντα. Αυτή είναι η Βασιλεία του Θεού, το να πηγαίνουμε από δόξα σε μεγαλύτερη δόξα. Από θέα δηλαδή του Ακτίστου φωτός σε ακόμα μεγαλύτερη και βαθύτερη και εντονότερη και υψηλότερη θέα του Θεού, το οποίο δεν τελειώνει ποτέ, γιατί ο Θεός είναι άπειρος, οπότε όπως λένε κάποιοι δεν θα βαριόμαστε; δεν θα βαριόμαστε καθόλου, όπως και εδώ στην εκκλησία δεν βαριόμαστε, να είμαστε και να πηγαίνουμε και να χαιρόμαστε με τις ώρες. Ενώ ένας άνθρωπος που δεν έχει μετανοήσει δεν έχει δει καθόλου το Άκτιστο Φως δηλαδή αυτός βαριέται και μέσα στην Εκκλησία που είναι βαριέται, σου λέει πότε θα τελειώσει να φύγουμε, ε αυτός ο άνθρωπος αν θα τον βάλεις στον Παράδεισο θα υποφέρει, δεν θα μπορεί να σταθεί, γιατί εκεί θα είναι ακριβώς μια συνεχείς Θεία Λειτουργία, μια συνεχείς μετοχή όλο και βαθύτερη στο Άκτιστο Φως του Θεού. Αυτό ας προσευχηθούμε για εαυτούς και αλλήλους. 

Απομαγνητοφώνηση από την ομιλία του Ιερομονάχου Σάββα του Αγιορείτου

«Περί της Μεταμορφώσεως του Κυρίου» 06.08.2013 (Σύναξη στο Αρχονταρίκι)